maylo
2013-03-06
Яамэний тулалдаан
 Яамэний Далайн тулалдаан(Хятадаараа:崖门战役) нь 1279н оны 3-р сарын 19нд болсон.Энэ тулалдаан нь ; background-image: none;">Сүн улсын эзэнт гүрэнМонголд Захируулсан Юань улсын эсрэг тулалдсан сүүлийн тулаан юм.Хэчнээн Юан гүрний хүч 10:1 харьцаагаар Давамгайлуулж байсан ч тактик,стратэгийн агуу ялалт байгуулж,Сүн улсыг мөхөөсөн.

[засварлах]Дайны шалтгаан

1276 онд Өмнөд Сүнгийн Сайд Түшмэдүүд,Фүзөү-д ойртож байсан монголчуудаас зугтахдаа өөрсдийн нийслэл болох Линь-ан хотдод Эзэн хаан Гонгийг монголчуудад олзлогдохоор үлдээжээ.Энэ үйл явдлын дараа 2 залуу ханхүү ба Гонг хааны ах дүү нар нь л монголчуудийг эсэргүүцэх чадвартай байв.Тэгээд 2 ханхүү нарийн Ахмад нь Болох Зао Ши-г 9н настай байхад нь хаан ширээнд суулгажээ. 1277 онд,Фүзөү монголчуудад эзлэгдэх үеэр газар эх орноосоо цөллөгдсөн гүрнийхэн Усан онгоц зээлэн авах зорилгоор Сүн Улсын Их жанжин Занг Шижиэгийн байгаа газар болох Куанзоруу зугтжээ.Гэвч Наймаачин Фу Шоугэн тэдний хүсэлтийг хүлээн аваагүй Учраас Занг Фү ийн бүх эд зүйлийг нь хураан авч фү ээс хулгайлсан усан онгоцоороо Сүн улсьн Сайд Түшмэдүүдтэй зугтаажээ.Ууралсан Фү Куанзод байгаа бүх өндөр угсаанынхныг Түшмэдүүдтэй нь алан Юан-д бууж өгч монголчуудийн хүчийг нэмсэн.Энэ үед л Сүн улсын хүч Юаныхныг халз тулалдаад дийлхэд хүрэлцэхгүй нь мэдэгдэж байсан.Үүнийг мэдсэн Занг Шижиэ том ; background-image: none; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial;">флот босгон байдлыг сайжиртал Сүн улсын Сайд Түшмэдүүд ба Цэргүүдтэйгээ газраас газарт шижлжиж байхаар шийдсэн.Сүн Улсьхан усан онгоцоор Куанзо оос Гуангдон хуртэл явжээ.Гэвч Зао Ши ийн усан онгоц нь Лэйзөү орох замдаа Шуурганд хөмөрч,үүний улмаас Зао Ши-ийн бие нь өвдөж Сайд Түшмэдүүдийн хамтаар Лантау Арлын Муй Во-д Хорогдож Байхад нь Зао Ши насан өөд болж Түүний дүү Зао Бинг 7н настайдаа хаан ширээнд суужээ.Тэгээд Занг Шижиэ Шинэ хаанаа Яамэнд аваачинэ Юан гүрний Хүчтэй тулалдахаар зэхжээ.1278 онд Гуангдо,Жиангши-д Юаны Хүчний эсрэг тулалдсан Вэн Тиашиан Хайфэнг мужид Ванг Вэйы-д олзлогдсон байна.Энэ нь Яамэнд ойролцоо байгаа Сүн улсын газрын хүч нь бүгд үгүй болсныг илтгэжээ.

[засварлах]Тулалдаан

1279 онд Юан Гүрний Занг Хонфан Яамэнд байрлаж буй Сүн улсын хүчрүү дайрж,Гуанзо-г эзлэсэн Ли Хэнг Занг Хонфан-д дэмжлэг үзүүлсэн байна.Сүнгийн Хүчийн зарим нь сувагийн амыг эхлэн эзэлж авч,Өөрсдийн баруун зүгрүү ухрах замаа баталгаажуулхыг санал болгосон боловч Занг Шижиэ цэргүүдээ тулаанаас оргуулахгүйн тулд Татгалзсан байна.Тэр яг энэ шалтгаанаар газар дээр байсан бүх ордон,байшин барилгуудыг шатаажээ.Занг Шижиэ Сүнгийн хувийн онгоцнуудыг зугтаалгахгүйн тулд 1000 орчим Дайны усан онгоцуудийг гинжээр холбон суваг дотроо маш том эгнээ үүсгэж голд нь Хуайзон Хааны Усан онгоцыг байрлуулсан байна.Юаны хүч галт онгоцууд Сүн Улсын Жагсаалруу элгэсэн боловч Сүн улсыхан ийм дайралт хийхийг нь урдчилан мэдэж байсан учраас бүх онгоцоо Галанд Тэсвэртэй Шавраар будсан байжээ.Юаны Далайн хүч нь сувгийг хааж байх үед Юаны газрын хүч нь Сүнгийн Мод,усных нь нөөцийг таслажээ.Сүн улсын цэргүүд аргагүйн эрхэнд далайн ус ууж,хуурай хоол идэн Дотор нь муухаы оргиж,бөөлжиж байжээ.Занг Хонфан Бүүр ямар ч ашиггүй Занг Шижиэгийн зээ хүүг нь барьцаалан Шижиэг Бууж өгөхийг 3-н удаа шаардаж байжээ.18ны Үдээс хойш Маш том дайралтанд бэлдэж байжээ.Тэр их буунууд Сүн улсын гинжээр холбогдсон усан онгоцнуудын гинжийг таслаж цэргүүдийг нь ухархад амар болгохгүйн тулд их буу ашиглахыг зөвшөөрөөгүй байна.Маргааш нь Занг Хонфан хүчээ 4 хэсэг салгаж зүүн,Хойд,урд зүгрүү илгээж өөрөө үлдсэн цэргүүтээгээ 1 ли(0.5КМ) зайтай байлгасан байна. Эхлээд Хойд зүгрүү илгээгдсэн Юаны хүч Сүнгийхэнтэй тулалдаж эхэлсэн боловч нятцаагджээ.Үүний дараа Юаныхан баярын хөгжим хуур тавин Сүн улсыханд өөрсдийгөө найрлаж байна гэж этгүүлэн Сонор сэрэмжийг нь сулруулан үд дунд Занг Хонфан маш том даавууны доор цэргүүд нуун урд талаас нь долвтолжээ.Тэгээд Занг Хонфаны онгоцууд нь Сүн улсьн онгоцуудтай ойртсоны дараа Юаныхан Дайныхаа бүрээг үлээн нуугдаж буй цэргүүдээ эл гаргажээ.Сүн улсын хүч том Дайралтанд бэлдээгүй байсан учраас тэр дороо 7н онгоцоо,маш олон тооны цэргийн хамт алдсан байна.Цуларсан Сүн улсын цэргүүд ойрын зайнд Юаны хүчтэй жишэшгүй байлаа.Тэгээд Тэр үймээн самуун дунд Сүн улсыхан цэргүүдээ удирдах ч хэцүү байжээ.Тэгээд Гинжээр холбогдсон онгоцууд нь Голдоо байгаа онгоцуудаа дэмжиж ч чадахгүй,ухарж ч чадахгүй байдалтай байжээ.Сүн улсын цэргүүд Хиар цохиулсны дараа Сүн улсын түшмэдүүдийг хяджээ.Тулалдаанд ялагдсан гэдгээ мэдсэн Занг Шижиэ шилдэг цэргүүдээ цуглуулан хэдэн арван усан онгоцтой хаан эзнээ авархаар бүслэлтийг сэтлэхийг оролдсон боловч Юаны Хүч маш хурдан эгнээний голд байсан Хуайзонг Хааны онгоцруу очиж замдаа тааралдсан бүгдийг хядаж байжээ.Ерөнхий Сайд Лу Шиуфу аргаа баран Залуу эзэн хаанаа аван усруу үсэрсэн боловч живж үхсэн байна.

[засварлах]Тулааны Дараа

Сүн улсын түүхэнд бичигдсэнээр,тулаанаас 7н өдөрийн дараа,хэдэн 100н мянган цогцос эрэг усны гадаргуй дээр хөвж байсан ба Залуу хааны цогцос нь одоогийн Шэнзэн хотын Шэкөү оос олдсон гэдэг.Гэхдээ түүний булш нь одоо хүртэл олдоогүй. Занг Шижиэ тулаанаас амжилттай зугтаасны дараа Доүагэр Яанг-ийг Дараагийн хааныг томилохыг хүлээж байсан боловч Тэр Хуайзонг Хааныг насан өөд болсоныг нь сонсоныхоо дараа амиа хоролсон.Занг Шижиэ түүнийг далайн эргэд оршуулжээ.Занг Шижиэ ба түүний цэргүүдийг Далайн шуурганд өртөн живж үхсэн гэдэг.Гэхдээ Зарим түүхчи энэ нь Түүнийг ор сураггүй алга болсоноор нь далимдуулж явуулсан Монголчуудын ухуулга байсан гэж үздэг.

Сүн Улсын Эзэн хаан Хуайзонг нь Сүн улсын хамгийн сүүлийн хаан байсан учир түүний үхэл нь Сүн улсын мөхөл байсан.Хубилай хааны мэдэлд байсан Юан Гүрэн Хятад Улсыг тэр чигээр нь атгандаа оруулсан.mn.wikipedia.org


Comments


Бичлэг: 11 » Нийт: 22
Өмнөх | Дараагийн


Ирэх цагийн төлөө бүхэнийг тэсч хүчирхэг хэвээрээ үлд

Сүүлийн бичлэгүүд

. xoorxon bgazdee
. хаад
. Асуулга
. Хубилай хаан
. Чингис хааны онгод
. Юан гүрэн ярилцлага
. Хубилай хааны япон руу хийсэн дайралт
. Умард Юань сэргэн мандалт
. Умард Юань
. Их Монгол улс болон Юань гүрний үеийн дайн тулаан
. Яамэний тулалдаан
. Юан улсын судар
. Их Юан гүрэн мөхсөнөөс хойших дайн тулаан
. Их Юань улсын мөхөлд буддизм нөлөөлөх нь
. Их Юань улсын газар нутаг хил хязгаар

Холбоосууд

. Нүүр хуудас
. Танилцуулга
. Архив
. Email Me
. RSS тандагч
. Их мэдэгч
. Бичлэг дуу
. Танилууд

Найзууд

. ful

Зохиогчийн эрх

© maylo




:-)
 
xaax